Ιουλίτα Ηλιοπούλου: «Η μεγαλύτερη ποίηση είναι αυτή που καθηλώνει τη σκέψη μας με την δύναμη του νοήματος και την μαγεία της γλώσσας»

«Μα πότε θα φτάσει αυτός ο μάγος;». Στο νέο της μουσικό  παραμύθι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ίκαρος, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου μας αφηγείται τη δική της χριστουγεννιάτικη ιστορία, σε ζωγραφική Γιάννη Κόττη και μουσική Γιώργου Κουρουπού. Η ποιήτρια μέσω του παραμυθιού, συνδέει την ιστορία των τριών μάγων με την ιστορία του Αϊ Βασίλη, δημιουργώντας ένα παραμύθι που έχει ήδη αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους, ήδη από την πρώτη του παρουσίαση τον περασμένο Δεκέμβριο στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, όπου ηχογραφήθηκε. Ο Μάγος Αβασάλ, ο τέταρτος μάγος κάνει τα αδύνατα δυνατά για να φτάσει στον προορισμό του, παρά τα εμπόδια που συναντά στο δρόμο του. Βέβαια όπως λέει και το επιμύθιο της ιστορίας «Κάθε εμπόδιο είναι για καλό». 

Αυτή την περίοδο και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων (23, 26, 27, 28, 29 Δεκεμβρίου στις 16:00), το νέο παραμύθι της Ιουλίτας Ηλιοπούλου ζωντανεύει στη σκηνή  του Τριανόν με την ίδια την ποιήτρια στην αφήγηση του παραμυθιού, το Σπύρο Σακκά και τη Δάφνη Πανουργιά στην ερμηνεία των τραγουδιών με τη συμμετοχή των μουσικών Μάριου Καζά (keyboard/πιάνο), Ναυσικάς Τσάρα (φλάουτο), Κώστα Καραμπουλάτ (βιόλα), Μιχάλη Διακογιώργη (κρουστά), ενώ παράλληλα τα έργα του εικαστικού Γιάννη Κόττη που προβάλλονται στη μεγάλη οθόνη, συμπληρώνουν το σκηνικό της παράστασης.
Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της παραμυθιού συνομιλεί με τη Ράνια Παπαδοπούλου, για τον κόσμο των παραμυθιών, την ποίηση, αλλά και τα επόμενα σχέδιά της.


-Το νέο σας παραμύθι «Μα πότε θα φτάσει αυτός ο μάγος;» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος σε μουσική Γιώργου Κουρουπού και ζωγραφική Γιάννη Κόττη. Πώς γεννήθηκε η ιδέα της ιστορίας του τέταρτου Μάγου;
Ι.Η.: Θέλησα να γεφυρώσω την ιστορία των Μάγων με αυτή του Αϊ Βασίλη. Να δώσω μέσα από ανατροπές και αστείες περιπέτειες ένα ευφρόσυνο παραμύθι, που απ’ τα Χριστούγεννα να οδηγεί στην Πρωτοχρονιά. Να μετατρέπει την ατυχία σε τύχη,το εμπόδιο σε δημιουργική δυνατότητα. ‘Ένα παραμύθι που απ’ αρχής γράφτηκε για να είναι ένα μουσικό. Τα αφηγηματικά αλλά και τα έμμετρα μέρη βρήκαν στην ευφάνταστη μουσική του Γιώργου Κουρουπού,  όλο το κέφι και την ζωντάνια της περιπέτειας. Τραγούδια και μουσική εναλλάσσονται με την αφήγηση της ιστορίας, και έτσι έχουν αποτυπωθεί στο CD που συνοδεύει το βιβλίο .Κι έτσι το παρουσιάζουμε στο Τριανόν, ως σκηνικό μουσικό παραμύθι με ζωντανή μουσική  (μικρό μουσικό σύνολο, μαζί με τον Σπύρο Σακκά και την Δάφνη Πανουργιά στο τραγούδι) αφήγηση και προβολές των ζωγραφικών έργων του  Γιάννη Κόττη, που με την ευαισθησία των χρωμάτων τους δίνουν όψη στον τέταρτο Μάγο των Χριστουγέννων ,στον Μάγο Αβασάλ.

- Ο μάγος Αβασάλ κάνει τα αδύνατα δυνατά για να φτάσει εγκαίρως στη Βηθλέεμ και να προσφέρει τα δώρα του στο νεογέννητο Ιησού, αλλά δεν τα καταφέρνει. Σημασία έχει ο προορισμός ή το ταξίδι για την πραγμάτωση των στόχων του;
Ι.Η.: Ο ήρωάς μου ο Μάγος Αβασάλ ,παρά τις δυσχέρειες που συνάντησε στην  πορεία του επέμεινε στον στόχο του .Όταν πια συνειδητοποίησε την «ήττα» του   κατάλαβε συνάμα  πως στη ζωή κάθε εμπόδιο μπορεί και να είναι  για καλό. Αυτό ακριβώς με ενδιαφέρει να προσλάβουν τα παιδιά -ακόμη και εάν κάτι πάει στραβά στα σχέδιά μας, υπάρχει συνήθως μια άλλη δυνατότητα που εμφανίζεται και που πρέπει να την δούμε θετικά, δημιουργικά. Ακόμη κι αν δεν εμφανιστεί η άλλη δυνατότητα, καλό είναι εμείς να την επινοήσουμε.

-Κατά τη γνώμη σας τα παραμύθια πρέπει να έχουν πάντα ένα καλό τέλος;
Ι.Η.: Αυτό που προσωπικά με ενδιαφέρει δεν είναι τόσο το τι, αλλά το πώς .Ο τρόπος που θα χρησιμοποιήσουμε για να πούμε την ιστορία μας. Πώς θα προτείνουμε στα παιδιά μια αλήθεια που συχνά είναι δύσκολη ,κάποτε ,ανάλογα με το θέμα, έως και τραυματική .Και ως ποιο σημείο θα την εκθέσουμε αυτήν την αλήθεια. Όλα μπορούν να ειπωθούν μέσα από τους συμβολισμούς μιας αλληγορίας με προσοχή , με παραμυθία, με ελπίδα  πάντα.

-Τι μας διδάσκει η ιστορία του Μάγου Αβασάλ;
Ι.Η.: Δεν αγαπώ τον διδακτισμό .Βαραίνει πολύ την επικοινωνία μας μ΄ένα παιδί .Ό,τι θέλουμε να προτείνουμε καλό θα ήταν να περνά έμμεσα, ως αφορμή για μια ελεύθερη σκέψη. Η Ιστορία του Μάγου απ΄ τη μια δείχνει την επιμονή ενός ανθρώπου στον στόχο του και  απ’ την άλλη την αξιοποίηση μιας άλλης δυνατότητας που του παρουσιάστηκε όταν πίστεψε πώς έχει πια αποτύχει. Το επιμύθιο της ιστορίας είναι τα τελευταία λόγια της αφήγησης : Κάθε εμπόδιο είναι για καλό.

-Ένας συγγραφέας πώς οφείλει να αντιμετωπίζει τα παιδιά μέσω της γραφής του;
Ι.Η.: Τα παιδιά είναι ένα απαιτητικό κοινό με αυθεντικά κριτήρια .Δεν υπάρχει άλλη οδός αντιμετώπισης παρά ο σεβασμός, η ειλικρίνεια, η προσοχή στον ευαίσθητο ψυχισμό τους , η ετοιμότητα απέναντι στην γρήγορη σκέψη τους, η ευθύνη μας στις απορίες τους.

-Το παραμύθι «Μα πότε θα φτάσει αυτός ο μάγος», δεν είναι το πρώτο σας παιδικό βιβλίο, καθώς έχουν προηγηθεί τα παραμύθια «Τίμος ο Αθηναίος», «Άλλο και τούτο!», «Η Πράσινη Σκουφίτσα», «Τι ζητάει ο Ζήνων;».  Τι σας ώθησε να ξεκινήσετε να γράφετε βιβλία για παιδιά;
Ι.Η.: Η περιπέτεια της συγγραφής παραμυθιών ξεκίνησε όταν ο μαέστρος και συνθέτης Άλκης Μπαλτάς μου ζήτησε να του γράψω μία ιστορία για ένα μουσικό παραμύθι .Έγραψα το «Τι ζητάει ο Ζήνων;» εκείνος συνέθεσε τη μουσική. Το παρουσιάσαμε σκηνικά στην Θεσσαλονίκη, μετά κυκλοφόρησε σε βιβλίο, -βραβεύτηκε μάλιστα- Μία πρόταση ,μία παραγγελία λοιπόν στάθηκε η αφορμή για να εκδηλωθεί για ‘μένα η δυνατότητα αυτής της έκφρασης.

-Σταθεροί συνεργάτες σας μέσα στο χρόνο είναι ο Γιώργος Κουρουπός και ο Γιάννης Κόττης. Θα ήθελα να μας μιλήσετε για αυτή τη συνεργασία.
Ι.Η.: Με τον  Γιώργο Κουρουπό και με τον Γιάννη Κόττη έχω συνεργαστεί αρκετές φορές. Με τον Γιώργο Κουρουπό έχουμε έναν κοινό κώδικα και μια βαθιά και αυτόματη επικοινωνία. Έχει θαυμαστή  ευαισθησία και ευρηματικότητα και ξέρει να δίνει όχι μόνο στις συλλαβές ,αλλά στη ψυχή των λέξεων  ήχο, μελωδία. Με τον Γιάννη Κόττη έχουμε κοινή αισθητική αντίληψη αλλά και μια έμφυτη τάση παιδικότητας . Χαίρεται ν΄ανατρέπει την οπτική τάξη κι εγώ ν΄ ανατρέπω την τάξη της λογικής. Αγαπώ τον καθένα χωριστά και χαίρομαι που συναντηθήκαμε εδώ όλοι μαζί!

-Γράφετε ποίηση, παιδικά βιβλία, δοκίμια, έχετε κάνει μεταφράσεις και επιμέλειες εκδόσεων βιβλίων. Τι σας συναρπάζει περισσότερο στο κάθε είδος γραφής;
Ι.Η.: Το καθένα είδος είναι διαφορετικό κι όλα όμως υπακούουν σε μια κοινή ποιητική λειτουργία. Η  ποίηση εξ ορισμού είναι η έκφραση λόγου που προϋποθέτει την πιο επίμονη εσωτερική αναζήτηση ,αλλά και την μεγαλύτερη επεξεργασία στην γλώσσα – ακόμη και όταν αυτό δεν φαίνεται άμεσα.

-Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε ως ποιήτρια- συγγραφέας μέσα στο χρόνο;
Ι.Η.: Οι προτάσεις για συγγραφή συγκεκριμένων θεματικά ,αλλά και μορφολογικά ως ένα βαθμό, έργων είναι για μένα πάντα μια πρόκληση συναρπαστική. Το πώς να μένεις ελεύθερος μέσα σε δοσμένα πλαίσια , το πώς να εκμαιεύεις το προσωπικό σου ενδιαφέρον για κάτι που νόμιζες ξένο.

-Παράλληλα, έχετε γράψει στίχους για τραγούδια των Πέτρου Περάκη, Στάθη Γυφτάκη και Τατιάνας Ζωγράφου. Ποια η διαφορά ποίησης και στιχουργικής μέσω της εμπειρίας σας;
Ι.Η.: Οι στίχοι που γράφονται για τραγούδια υπακούουν σε μια φόρμα λίγο πολύ συγκεκριμένη. Η ρίμα, το μέτρο, ο ρυθμός είναι στοιχεία απαραίτητα ,κυρίως όταν πρόκειται γιά άμεσης πρόσληψης παιδικά τραγούδια .Η Ποίηση υπακούσει στον εαυτό της, αυτόν που τουλάχιστον  της αποδίδουμε, ή αλλιώς υπακούσει στην προσωπική μας αντίληψη για την ποιητική λειτουργία και έκφραση. Έχει ιδιαίτερους και ενίοτε μυστικούς «κανόνες».

-Μπορούμε να μιλάμε για υψηλή και «χαμηλή» ποίηση; Εν τέλει, πώς καθορίζεται η καλλιτεχνική- πνευματική αξία ενός ποιήματος;
Ι.Η.: Νομίζω ότι μπορούμε μόνο να μιλάμε για ποίηση. Η λέξη,ποίηση, από μόνη της δεν επιδέχεται το επίθετο που είπατε «χαμηλή».Ή είναι κάτι ποίηση ή δεν είναι.Η οπτική μας και η αντίληψη της έκφρασης αλλάζουν από ποιητή σε ποιητή, από εποχή σε εποχή.

-Κατά τη γνώμη σας ποια είναι η μεγαλύτερη ποίηση;
Ι.Η.: Αυτή που καθηλώνει τη σκέψη μας με την δύναμη του νοήματος και την μαγεία της γλώσσας.

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Ι.Η.: Ολοκλήρωσα μία νέα ποιητική συλλογή που πρόκειται να εκδοθεί σύντομα .Ετοιμάζω ένα πρόγραμμα μουσικής και ποίησης στο Ίδρυμα Θεοχαράκη και κάποια παιδικά.

-Κλείνοντας τη συζήτησή μας, θα ήθελα να μας χαρίσετε ένα ποίημά σας.
Ι.Η.:  Το αρχικό ποίημα από την συλλογή « 11 τόποι για 1 καλοκαίρι» εκδ. ύψιλον/βιβλία
Ένα λευκό σεντόνι πού μετατοπίζουν οι άνεμοι
Από τόπο σε τόπο το καλοκαίρι
Κι ακέφαλοι μικροί θεοί επάνω στο τοιχάκι
Φορτωμένοι βήματα. Βήματα που  με  κόπο ξεκολλούν
Απ’ τα παλιά τετράδια τις ανεμώνες
Κορίτσια πριν
Και τώρα νοσταλγίες
Ένα γαλάζιο κυνηγώντας πάντοτε-από τόπο σε τόπο-
Ένα ατελεύτητο στη μέση του δρόμου
Φιλί…

Σχόλια